Drzewka Pamięci na Cmentarzu Centralnym w Szczecinie
Stojałowski Kazimierz
prof. dr Kazimierz Stojałowski (1903-1995) patolog, doktor honoris causa PAM. w 20 rocznicę śmierci.
Urodził się 1.10.1903 roku w Toruniu. W rodzinnym mieście (wówczas jeszcze będącym w zaborze pruskim) uczęszczał do gimnazjum i działał w patriotycznych organizacjach, jak Towarzystwo Tomasza Zana i drużyna harcerska im Zawiszy Czarnego. Maturę zdał w rodzinnym Toruniu, już w wolnej Polsce, w roku 1922. Następnie podjął studia na Wydziale Lekarskim Uniwersytetu Poznańskiego, które ukończył w roku 1928. W czasie nauki aktywnie udzielał się w korporacji akademickiej „Baltia” – stowarzyszeniu o charakterze narodowym, którego misją było m.in. krzewienie w społeczeństwie polskim miłości do Bałtyku.
Po studiach pozostał w Wielkopolsce, pracując najpierw jako lekarz ftyzjatra w Sanatorium Przeciwgruźliczym w Kowanówku pod Obornikami Wlkp. (1928–1930), a następnie, do wybuchu II wojny światowej w Zakładzie Anatomii Patologicznej na Wydziale Lekarskim Uniwersytetu Poznańskiego, co było początkiem jego kariery akademickiej. Równocześnie pracował jako wolontariusz na oddziale wewnętrznym poznańskiego Szpitala Elżbietanek. Zgodnie ze swoją społecznikowską natura działał też w szacownym Poznańskim Towarzystwie Przyjaciół Nauk, gdzie w latach 1935–1937 pełnił funkcję sekretarza Wydziału Lekarskiego.
W trakcie kampanii wrześniowej brał udział w obronie Warszawy jako lekarz naczelny odcinka Zachód (Wola). Po powrocie do Poznania został wysiedlony do Gorlic na Podkarpaciu, gdzie do końca okupacji hitlerowskiej pracował w miejscowym Ośrodku Zdrowia i Ubezpieczalni Społecznej. Jednocześnie kierował gorlicką delegaturą Polskiego Komitetu Opiekuńczego (legalnej polskiej organizacji opieki społecznej działającej na terenie Generalnej Guberni).
Po zakończeniu wojny i krótkim pobycie w Toruniu wrócił do Poznania i kontynuował pracę na tamtejszym uniwersytecie, początkowo jako adiunkt Zakładu Anatomii Patologicznej (1945–1946), a następnie adiunkt Zakładu Medycyny Sądowej Wydziału Lekarskiego (1947–1948). W roku 1948 uzyskał tytuł profesora nadzwyczajnego i przeniósł się do Szczecina, z którym to miastem związał swój los do końca życia. Należał do grona pierwszych przybyłych tu lekarzy akademickich, twórców szczecińskiej Akademii Lekarskiej (później Pomorskiej Akademii Medycznej, dzisiaj Pomorskiego Uniwersytetu Medycznego). Przez następne 26 lat (tj. od momentu jej zorganizowania do swego przejścia na emeryturę) kierował Zakładem Anatomii Patologicznej tej uczelni, wychowując kilkunastu doktorantów i habilitantów. W latach 1948–1951 kierował też Katedrą i Zakładem Medycyny Sądowej PAM. Przedmiotem naukowych zainteresowań profesora były przede wszystkim zagadnienia reumatologii. W roku 1957 uzyskał tytuł profesora zwyczajnego, a w roku 1974 senat Pomorskiej Akademii Medycznej nadał mu tytuł doktora honoris causa tej uczelni. Był autorem ponad 150 prac naukowych oraz członkiem wielu towarzystw naukowych (m.in. Polskiego Towarzystwa Lekarskiego – którego szczeciński oddział współtworzył, Polskiego Towarzystwa Reumatologicznego, Towarzystwa Anatomopatologów). Współzałożył Szczecińskie Towarzystwo Naukowe, utworzone w 1956 r. na wzór Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk, któremu prezesował w latach 1970–1982.
Odznaczony m.in.Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski, Orderem Sztandaru Pracy I klasy, medalem „Gloria Medicinae”, Medalem Komisji Edukacji Narodowej, Złotym Gryfem Pomorskim.
Zmarł 21.12.1995 roku w Szczecinie. Spoczywa w grobowcu rodzinnym Gembarskich (rodzina matki) i Stojałowskich w wielkopolskim Ryczywole.
„Kazimierz Stojałowski zasłynął przede wszystkim prowadzeniem badań z zakresu problematyki reumatologicznej. – pisał Andrzej Klebeko – Znalazły one duże uznanie reumatologów i pediatrów, wysunęły Zakład Anatomii Patologicznej Pomorskiej Akademii Medycznej na czoło reumatologicznych środowisk badawczych oraz przyczyniły się do powstania tzw. szczecińskiej szkoły badań nad tkanką łączną”.
