Drzewka Pamięci na Cmentarzu Centralnym w Szczecinie

Wayda Edmund

Edmund Wayda (wł. Edmund Szymaszkiewicz) (1915−2010)
reżyser, śpiewak, aktor

Urodził się 18.12.1915 roku w Wiedniu. Studiował prawo na uniwersytecie im. Jana Kazimierza we Lwowie. W czasie wojny trafił w głąb ZSRR, do Świerdłowska (dziś Jekaterynburg) na Uralu, gdzie uczył się śpiewu w studiu przy tamtejszej operetce. W latach 1942−1946 był solistą w teatrach operetkowych Świerdłowska i Czelabińska (także na Uralu).

W 1946 roku wrócił do Polski i przez ponad dwadzieścia lat pracował w różnych teatrach muzycznych jako śpiewak, aktor i reżyser. W sezonie 1946−1947 śpiewał w Teatrze Muzycznym w Krakowie. Był jednym z współorganizatorów Teatru Muzycznego im. Żołnierza Polskiego w Lublinie, w którym do 1949 roku śpiewał jako solista i reżyserował. W latach 1949-1951 był aktorem, śpiewakiem i asystentem reżysera poznańskiej Komedii Muzycznej, sceny Teatru Nowego. W sezonie 1951−1954 występował na deskach Operetki Łódzkiej, a następnie, w latach 1954−1956 był solistą Operetki Śląskiej w Gliwicach.

Od 1956 roku związany ze Szczecinem. Wraz z przybyłym także z Gliwic Jackiem Nieżychowskim był współorganizatorem Operetki Szczecińskiej (dziś Opera na Zamku). Reżyserował inaugurujący działalność tej sceny spektakl Kraina uśmiechu Franciszka Léhara (25.01.1957 roku, w sali Domu Kultury Zjednoczenia Budownictwa Miejskiego przy ul. Bohaterów Warszawy), w którym zadebiutował także w Szczecinie jako śpiewak (rola księcia Sou Chong) wraz z późniejszą gwiazdą szczecińskiej sceny Ireną Brodzińską (prywatnie żoną, w roli Chineczki Mi). Śpiewał i reżyserował w szczecińskiej operetce przez następne dwa lata, aby po rocznej przerwie (w sezonie 1960−1961 występował w Operetce Łódzkiej i Operetce Dolnośląskiej we Wrocławiu) powrócić do Szczecina w roli jej dyrektora i kierownika artystycznego. Wyreżyserował na szczecińskiej scenie szereg spektakli, zarówno komedii muzycznych i musicali, jak i klasycznych operetek (m. in. Zemstę nietoperza, Księżniczkę czardasza, Hrabinę Maricę, Wesołą wdówkę), w większości występując w nich także jako śpiewak.

Za największe sukcesy czasów jego dyrektorowania w Szczecinie uważa się wystawienie baletu Coppelia Leo Delibesa (1963 r.) oraz spektaklu złożonego z dwóch krótkich oper Leśniczego z Kozienickiej Puszczy Karola Kurpińskiego i Dyrektora teatru Wolfganga Amadeusza Mozarta (1967), które to spektakle zapoczątkowały wędrówkę szczecińskiego zespołu w kierunku repertuaru operowego.

W 1968 r. wyemigrował do Niemiec, gdzie spędził następne ponad czterdzieści lat życia. Po 1989 r. mieszkał również w Warszawie. Uhonorowany Odznaką Gryfa Pomorskiego.

Zmarł 28.06. 2010 roku w Hanowerze. Urna z prochami została złożona w Kolumbarium na Starych Powązkach w Warszawie.