Drzewka Pamięci na Cmentarzu Centralnym w Szczecinie

Pilawski Zbigniew

prof. dr n. med. Zbigniew Pilawski (1922−1987)
ginekolog-położnik, żołnierz Armii Krajowej i Ludowego Wojska Polskiego

Urodził się 19.06.1922 roku w Lublinie. Młodość spędził w Rudniku nad Sanem (woj. podkarpackie), gdzie 1938 roku założył pierwszą w tej miejscowości drużynę harcerską (dziś 52 Drużyna Harcerska im. Zbigniewa Pilawskiego).

W latach 1941−1944 działał w antyhitlerowskim podziemiu na Podkarpaciu, najpierw w Związku Walki Zbrojnej, a później w Armii Krajowej biorąc udział w akcjach dywersyjnych. W 1944 wstąpił do Ludowego Wojska Polskiego (III Dywizja Piechoty) i jako żołnierz I Armii WP przeszedł szlak bojowy od Warszawy do Berlina (walki pod Warszawą, forsowanie Wisły pod Górą Kalwarią, wyzwolenie Warszawy i Bydgoszczy, walki o Wał Pomorski i Kołobrzeg, forsowanie Odry, operacja berlińska).

W latach 1945−1948, wytypowany przez wojsko, studiował medycynę na Uniwersytecie im. Marii Skłodowskiej-Curie w Lublinie. Zdemobilizowany w 1948 roku, przeniósł się na Pomorską Akademię Medyczną (dziś Pomorski Uniwersytet Medyczny) w Szczecinie, gdzie w 1951 roku uzyskał dyplom lekarza.
Następne 40 lat życia Profesora związane było ze Szczecinem i Pomorską Akademią Medyczną, z roczną przerwą na przełomie lat 1958/1959, gdy kierował Oddziałem Położniczo-Ginekologicznym Szpitala Miejskiego w Stargardzie Szczecińskim. Na szczecińskiej uczelni, pracując w Instytucie Położnictwa i Ginekologii zdobywał kolejne stopnie naukowe (1957 r. specjalizacja z zakresie ginekologii i położnictwa, 1959 roku doktorat, 1978 roku tytuł profesora zwyczajnego). Od 1972 roku był zastępcą dyrektora tegoż instytutu, a od 1976 roku − dyrektorem, przez jedenaście lat kierując jego pracami.
Był autorem i współautorem około180 prac naukowych, koncentrując się na zagadnieniach endokrynologii, onkologii, fizykobalneologii i ergonomii. Współpracował z krajowymi i zagranicznymi towarzystwami naukowymi; od 1971 roku był prezesem Szczecińskiego Oddziału Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego, a do 1976 roku − także Szczecińskiego Oddziału Polskiego Towarzystwa Ergonomicznego. Zainicjował powstanie na Pomorskiej Akademii Medycznej Studenckiego Towarzystwa Naukowego, którym opiekował się m.in. poprzez prowadzenie studenckich obozów naukowych.

Odznaczony m. in. Złotym Krzyżem Zasługi, Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski, Odznaką Gryfa Pomorskiego, Krzyżem Walecznych, Krzyżem Armii Krajowej, Krzyżem Partyzanckim, Medalem Zasłużonych na Polu Chwały, Medalem Zwycięstwa i Wolności, Medalem za Wyzwolenie Warszawy, Medalem za Udział w Walkach o Berlin, Medalem za Bałtyk, Odrę i Nysę.

Zmarł 3.07.1987 roku w Szczecinie. Zgodnie ze swą wolą został pochowany w mieście młodości − Rudniku nad Sanem.

„Spoczywa na cmentarzu w Rudniku nad Sanem,” − pisał o patriotycznych tradycjach rodziny Profesora Tadeusz Marcinkowski − „obok swego dziadka Józefa Pilawskiego, powstańca z 1863 roku, ojca Aleksandra, uczestnika walk w latach 1919−1920, obok swojej matki i młodszej siostry − łączniczki AK, która poległa w Warszawie.”