Pomniki i tablice Cmentarza Centralnego w Szczecinie

Pomnik pamięci tych, którzy nie powrócili na Ziemię Ojczystą z: Tajgi, Sybiru, Łagrów Północy, Stepów Kazachstanu. Zbudowany z inicjatywy sybiraków województwa szczecińskiego przypomina o 200 latach zsyłek na Syberię. Odsłonięty został 17 września 1994 r. w 55 rocznicę agresji ZSRR na wschodnie terytoria Rzeczypospolitej. Jest dziełem koszalińskich architektów: Krzysztofa Adamca i Joanny Haśnik - Adamiec

Rozbudowana kompozycja składa się z kilku części . Na głazie znalazła się brązowa tablica z inskrypcją: 1768-1940-1952. Pamięci tych, którzy z tajgi Sybiru, z łagrów północy, stepów Kazachstanu nie powrócili na ziemię ojczystą. Sybiracy woj. szczecińskiego. Dalsze elementy pomnika obrazują - w sposób nieco dosłowny - dramat zsyłek na Sybir. Tor kolejowy ułożony na betonowych podkładach spoczywających na kamiennym bruku przypominać ma o transportach uwożących więźniów w bezkresne przestrzenie euroazjatyckiego kontynentu. Obok toru ustawione są granitowe słupki z symbolami różnych religii, które wyznawali represjonowani. Najwyższy ze słupków ma formę krzyża łacińskiego. Na szerokim, ceglanym murze umieszczono tabliczki z nazwiskami tych, którzy nie mają swoich grobów.

Sponsorzy pomnika:

• Dowództwo i Żołnierze 12 Dyw.Zmechanizowanej
• P.E.O.J.M. S.A. Szczecin
• Urząd Miasta Szczecin
• Pomorska D.O.K.P.
• "Jacht Serwis" Szczecin
• "ESPEBEPE"S.A. Holding Szczecin
• Zakład kamieniarski Władysław Hera
• Szczecińska Stocznia Remontowa "Gryfia"
• S.C. Sial
• W.Z.R.B. Police
• TRANS-AKA Police
• Prac. arch. Joanny i Krzysztofa Adamiec - Koszalin
• Państwowa Służba Ochrony Zabytków
• Przedsiębiorstwo Usług Komunalnych
• Izba Rzemieślnicza
• Pracownia Plastyczna: Stanisław Biżek