Drzewka Pamięci na Cmentarzu Centralnym w Szczecinie

Fudali Stanisław

Stanisław Fudali (1929–2015)

matematyk, poeta

Urodził się w 11.11.1929 roku w Stanisławowie (dziś Iwano-Frankowsk na Ukrainie) w rodzinie inteligenckiej (ojciec był sędzią). Po śmierci ojca, zamordowanego przez NKWD po wkroczeniu do miasta Armii Czerwonej, został w 1940 roku, wraz z matką deportowany do północnego Kazachstanu. W tamtejszym kołchozie Presnoduty spędził sześć lat, po czym, w 1946 roku, dotarł z transportem repatriantów na Dolny Śląsk. Początkowo pracował w gospodarstwie rolnym swego dziadka w Szczawnie-Zdroju k/Wałbrzycha. W 1951 roku zdał maturę i rozpoczął pracę jako nauczyciel języka polskiego i matematyki. Następnie podjął studia matematyczne na Uniwersytecie Wrocławskim, które ukończył w roku 1956. Z wykształcenia matematycznego był geometrą. Po studiach pracował w Szkole Oficerskiej Wojsk Lotniczych w Oleśnicy i w II Liceum Ogólnokształcącym w Dzierżoniowie. W roku 1967 obronił doktorat z geometrii różniczkowej na Uniwersytecie Wrocławskim i został adiunktem w Instytucie Matematycznym, gdzie w latach 1970–1975 pełnił funkcję wicedyrektora. Jednocześnie w latach 1968–1983 pracował w Wyższej Szkole Oficerskiej Wojsk Inżynieryjnych we Wrocławiu. Od września 1968 do czerwca 1980 roku prowadził też, wspólnie z Franciszkiem Ferdkiem, klasę matematyczną w III LO we Wrocławiu, szkole, którą miał pod opieką Instytut Matematyki. W 1984 roku wyjechał z Wrocławia do Szczecina, gdzie związał się z tworzonym właśnie Uniwersytetem Szczecińskim. Wkrótce został wicedyrektorem Instytutu Matematyki, a od 1989 roku kierował Zakładem Geometrii Różniczkowej. W okresie 1990–1994 pełnił funkcję prezesa Oddziału Szczecińskiego Polskiego Towarzystwa Matematycznego. W 1995 roku przeszedł na emeryturę. W 1999 roku po udarze mózgu zrezygnował z prowadzenia zajęć na uniwersytecie i oddał się pisaniu wspomnień.

Jest autorem monografii Pokrycie homotetyczne, oświetlenie i stabilizacja figur wypukłych  i około trzydziestu artykułów naukowych. Był niestudzonym popularyzatorem matematyki, o czym świadczą liczne prace popularnonaukowe, artykuły i skrypty studenckie. Był redaktorem czasopisma „Acta Mathematica Pomeranica”, wydawanego przez Instytut Matematyki Uniwersytetu Szczecińskiego. Zajmował się też rzadką dziedziną jaką jest historia matematyki, której poświecił szereg publikacji. Zaangażował się w organizację, pod egidą Komisji Historii Matematyki Polskiego Towarzystwa Matematycznego, Ogólnopolskich Szkół Historii Matematyki (lata 1985–2001). Pierwsze spotkanie z tego cyklu odbyło się w Pokrzywnej koło Opola,  kolejne zaś miały miejsce na Pomorzu Zachodnim (Lubin koło Międzyzdrojów, Pogorzelica, Dziwnów, Międzyzdroje i Kołobrzeg). Był inicjatorem upamiętnienia w formie tablicy w gmachu Wydziału Matematyczno-Fizycznego Uniwersytetu Szczecińskiego wybitnego, żyjącego w Szczecinie w XIX wieku,  niemieckiego matematyka Hermana Grassmanna. Publikował także prace z zakresu historii (między innymi 65 lat masowych wywózek na Sybir, Szczecin 2005) oraz poezje  (tomik Kwity burz). Jest też autorem obejmującej całe życie autora serii wspomnień, częściowo opublikowanych w formie książkowej, częściowo zaś w kwartalniku „Sybirak”.

Zmarł 27.04.2015 roku w Szczecinie. Jest  pochowany na cmentarzu w Wałbrzychu.

„Był człowiekiem walki. – wspominał swego wieloletniego przyjaciela matematyk Roman Duda – Na każdym stanowisku angażował się bez reszty, nie tylko
solidnie i uczciwie wykonując przyjęte na siebie obowiązki, ale także występując
z dodatkowymi inicjatywami, które przysparzały mu pracy, a nierzadko i wrogów, ale które zawsze służyły dobru środowiska […]”.