Lapidaria w Szczecinie
Lapidarium Cmentarza Żydowskiego przy ul. Gorkiego
Symboliczne nagrobki pozostałe po zlikwidowanym cmentarzu żydowskim (Judischer Friedhof),
przy ul. Ojca Bejzyma
W 1812 r. w Szczecinie mieszkała tylko jedna rodzina żydowska. Dopiero w 1816 r. powstała gmina, która początkowo chowała zmarłych na cmentarzu żydowskim w Gryfinie. Cmentarz w Szczecinie - na planach określany jako Judischer Friedhof - powstał w 1821 r. przy ulicy Ojca Bejzyma początkowo na pow. 173 m . Po czym dokupiono 728 m2 za cenę 400 talarów przy ul. J. Soplicy. Cmentarz powiększano w 1871 r. i w 1891 r. oraz po raz ostatni do obecnych wymiarów w 1917 r., kiedy zakupiono od Pommerscher Industrie-Verein 3800 m. Główne wejście znajdowało się od ul. Ojca Bejzyma przy budynku administracyjnym cmentarza. W 1899 r. wybudowano kaplicę cmentarną w części południowo-wschodniej. Cmentarz zniszczyli hitlerowcy z 9/10.11.1938 r. w tzw. noc kryształową. Spalili wówczas kaplicę cmentarną oraz synagogę przy ul. Dworcowej. Pod koniec 1938 r. rozebrano ruiny kaplicy i synagogi. W 1946 r. latem cmentarz został przejęty przez gminę żydowską i kontynuowano pochówki do maja 1962 r. W 1982 r. dokonano ekshumacji istniejących grobów i przeniesiono na kwaterę żydowską Cmentarza Centralnego.
