Drzewka Pamięci na Cmentarzu Centralnym w Szczecinie

Kołogórska Ewa

Ewa Kołogórska (1925–2007)
aktorka i reżyser teatralny

Urodziła się 11.10.1925 roku w Krakowie, w zasymilowanej żydowskiej rodzinie Kreisbergerów. Rodzice mieli wykształcenie muzyczne, choć nie parali się muzyką zawodowo (ojciec był prawnikiem, matka germanistka i romanistką). W dzieciństwie uczyła się tańca, zdobywając laury na konkursach, np. w 1933 roku w Wiedniu. Jako dziesięciolatka zadebiutowała na scenie teatralnej, grając u boku Osterwy na deskach Teatru im. Słowackiego w Krakowie w Ptaku Jerzego Szaniawskiego. Występowała na scenie (a także na planie filmowym) do wybuchu wojny. Rodziców straciła w getcie, skąd została wywieziona do obozu zagłady w Auschwitz, potem do Bergen-Belsen, Venusberg i Mauthausen.

Po wojnie wróciła do aktorstwa – podjęła studia na Wydziale Aktorskim Państwowej Wyższej Szkoły Teatralnej w Warszawie kierowanej przez Leona Schillera. W 1950 roku, po uzyskaniu dyplomu, wyjechała do Szczecina. Do 1958 roku występowała w Szczecińskich Teatrach Dramatycznych, grając m.in. tytułowe role w Norze Ibsena i Pannie Maliczewskiej Gabrieli Zapolskiej. Nawiązawszy kontakt z Teatrem Satyryków w Poznaniu opuściła Szczecin, by kolejno występować w stolicy Wielkopolski, w Teatrze Narodowym w Warszawie i Bałtyckim Teatrze Dramatycznym w Koszalinie. Na deski szczecińskich Teatrów Dramatycznych wróciła w roku 1963 w podwójnej roli aktorki i reżysera, z równym powodzeniem zajmując się klasyką (Calderon, Słowacki, Fredro, Czechow), jak i utworami twórców współczesnych (Thomas, Ionesco). Mając już za sobą wiele wyreżyserowanych spektakli, w 1966 roku zdała eksternistyczny egzamin reżyserski. W dziesięć lat później, po reorganizacji szczecińskiej sceny teatralnej, związała się z Teatrem Polskim, gdzie występowała i realizowała spektakle do momentu przejścia na emeryturę. Gościnnie reżyserowała też w szczecińskim ośrodku Telewizji Polskiej, w Operze i Operetce (m.in. Życie paryskie Offenbacha) oraz w Teatrze Lalek „Pleciuga”. Przez trzy lata (1970–1973) była też kierownikiem artystycznym teatru „Krypta”. W ostatnich latach życia udzielała się w Towarzystwie Społecznym i Kulturalnym Żydów.

Zmarła 25.10.2007 roku w Szczecinie. Zgodnie z ostatnią wolą pochowana na Cmentarzu Komunalnym w Drawnie.

„Jako aktorka – efektowna, wyrazista jako reżyser starała się pełnić wobec autora, aktora i widza rolę służebną, drugoplanową”. – scharakteryzował jej działalność teatralną A.D. Liskowacki. „Zniewalający uśmiech, promienne oczy – zachęta do współistnienia. Nawet nie pamiętam, jak zrodziła się między nami ta przyjaźń serdeczna” – ciepło wspominała Iskra Marczyk – „Łączyło nas wspólne zainteresowanie muzyką, teatrem, lekturami, pięknem natury To Ona zapoznawała nas z urokiem podszczecińskich lasów, wiedziała, gdzie kwitną wiosną najpiękniejsze bzy, gdzie są najserdeczniejsi ludzie w okolicznych leśniczówkach, gdzie są tajemne uroczyska pełne grzybów, saren i ptaków. Kochała przyrodę, koty, psy, a nade wszystko ludzi. Była ciekawa świata – ileż wspaniałych wycieczek odbyłyśmy razem!”.