Nagrobki zabytkowe

Wpis do rejestru zabytków województwa zachodniopomorskiego pod numerem rejestru nr B - 28.

Nielicznie dziś zachowane pomniki i nagrobki na Cmentarzu Centralnym są pozostałością, bogato niegdyś reprezentowanej, rzeźby sepulkralnej szczecińskiej nekropolii. Wznoszone były zgodnie z przepisami dawnego regulaminu cmentarza, wynikającymi z zasad reformy sztuki cmentarnej początku XX w. Regulamin ten, określał zarówno wielkość pomników, jak i materiał, z którego miały być wykonywane (wapień, piaskowiec, sztuczny kamień).

Mimo swej niezbyt okazałej formy wszystkie nagrobki odznaczają się wysokim poziomem artystycznym. Jako wyroby najbardziej znanych niemieckich warsztatów kamieniarskich, stanowią interesujący przykład kamiennej plastyki charakterystycznej dla epoki, w której były wykonywane.

Ze względów historycznych na szczególną uwagę zasługują szczęśliwie zachowane nagrobki znanych szczecinian: nadprezydenta Hermanna Hakena, architekta Wilhelma Meyera-Schwartau; projektanta Cmentarza Centralnego i wielu budowli w mieście oraz historyka Hugo Lemckego ; pierwszego konserwatora zabytków rejencji szczecińskiej.

Świadectwem niełatwej historii Pomorza Zachodniego są pomniki poległych w czasie I wojny światowej. Krzyż żeliwny będący jedną z nielicznych pozostałości dawnego cmentarza wojskowego, stał się zarazem ważną pamiątką powojennych dziejów Szczecina (pod krzyżem tym w czasie stanu wojennego składano kwiaty i wieńce dla uczczenia poległych w grudniu 1970 r., których groby znajdują się w pobliżu).

Przedstawione wyżej wartości historyczne i artystyczne jednoznacznie wskazują, że przedmiotowe obiekty są zabytkami w myśl art. 3 pkt 3 ustawy z dnia 23 lipca 2003 roku o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami i wyczerpuje dyspozycje art. 6 ust. 1 pkt 2 lit. a przywołanej ustawy co stanowi pełną podstawę do dokonania wpisu do rejestru zabytków przedmiotowych obiektów.

Fot. A. Tarnawska