Drzewka Pamięci na Cmentarzu Centralnym w Szczecinie

Starkiewicz Witold

prof. dr hab. med. Witold Starkiewicz (1906–1978)

lekarz okulista, pionier szczecińskiego środowiska medycznego

Urodził się 3.09.1906 roku w miejscowości Gołonóg na Górnym Śląsku (dziś dzielnica Dąbrowy Górniczej) jako syn lekarza pediatry i społecznika Szymona Starkiewicza.

Ukończył studia medyczne na Uniwersytecie Warszawskim, uzyskując dyplom w 1932 r. Następnie rozpoczął pracę zawodową w Wojsku Polskim (1 Pułk Lotniczy na Okęciu, Instytutu Badań Lotniczo-Lekarskich w Warszawie), specjalizując się w okulistyce.W latach 1937–1938 kierował Oddziałem Ocznym 6 Szpitala Okręgowego we Lwowie. W okresie przedwojennym podjął pierwsze badaniaw dziedzinie psychofizjologii widzenia, których wyniki publikował w prasie fachowej. W połowie lat 30. XX w. ożenił się z Julią Latkowską, lekarką pediatrą, z którą miał dwie córki.

Walczył w kampanii wrześniowej 1939 r.(bitwa nad Bzurą) i brał udział w obronie Warszawy. Wzięty do niewoli, okres okupacji hitlerowskiej spędził w niemieckich obozach jenieckich(OflagXIbw Brunszwikui Oflag II C Woldenbergu, dziś Dobiegniew), gdzie pracował w obozowej przychodni lekarskiej.

W 1945 r. powrócił do Warszawy, gdzie pracował jako szef Wydziału Ocznego w Szpitalu Wojskowym i w Klinice Ocznej Uniwersytetu Warszawskiego. W 1946 r. uzyskał, na podstawie prowadzonych przed wojną badań dotyczących powidoków,  stopień doktora nauk medycznych. W 1948 r. uzyskał zwolnienie z wojska i wyjechał z rodziną do Szczecina. Należał do grona twórców szczecińskiej uczelni medycznej (Akademia Lekarska, potem Pomorska Akademia Medyczna, obecnie Pomorski Uniwersytet Medyczny), gdzie do emerytury kierował Katedrą Okulistyki. Zorganizował od podstaw Klinikę Oczną (później – Klinika Okulistyczna), początkowo zlokalizowaną przy w Szpitalu Klinicznym nr 1 przy ul. Unii Lubelskiej, a później – w osobnym budynku Szpitala Klinicznego nr 2 przy ul. Powstańców Wielkopolskich. W kolejnych latach był kierownikiem Kliniki Okulistyki i Zakładu Patofizjologii Narządu Wzroku (zorganizowanego w roku 1955). Prowadził kliniczną praktykę lekarską, zajęcia dydaktyczne i badania naukowe. Na szczecińskiej uczelni pełnił kolejno funkcje dziekana Wydziału Lekarskiego (1950–1952), prorektora (1953–1955) i rektora (1959–1962).Na podstawie wyników badań dotyczących leczenia zeza uzyskał stopień doktora habilitowanego. W 1950 roku został mianowany profesorem nadzwyczajnym,a w roku 1957 uzyskał tytuł profesora zwyczajnego, nadany przez Radę Państwa. W 1972 r. przeszedł na emeryturę.

Naukowe działania Witolda Starkiewicza ogniskowały się głównie wokół dwóch zagadnień:metod leczenia zeza (stworzył teoretyczne i praktyczne podstawy lokalizacyjnej metody leczenia zeza, zwłaszcza u dzieci) i poszukiwań możliwości zastąpienia wzroku niewidomym (przeprowadził szereg udanych prób prototypu urządzenia, tzw. elektroftalmu, wykorzystującego bodźce dotykowezamiast dźwiękowych). Pozostawił również prace dotyczące zagadnień z dziedziny fizjologii i patologii wzroku oraz terapii. Był członkiem polskich i zagranicznych gremiów naukowych (m. in. Polskiego Towarzystwa Okulistycznego,Societé Francaise d'Ophtalmologie, Szczecińskiego Towarzystwa Naukowego). 

Odznaczony m.in. Sztandarem Pracy I klasy (1972), Krzyżem Kawalerskim i Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski (1947, 1951). W 1973 r. otrzymał tytuł doktora honoris causa Pomorskiej Akademii Medycznej, pierwszy w historii  tej uczelni.

Zmarł 14.09.1978 roku w Warszawie i został pochowany (wraz ze zmarłą tego samego dnia żoną Julią) na Cmentarzu Wojskowym na warszawskich Powązkach.

Jego imię otrzymała aula w gmachu rektoratu uczelni przy ul. Rybackiej 1, co upamiętnia stosowna tablica. W 1985 r. tablicę upamiętniająca umieszczono także na  ścianie budynku Kliniki Okulistycznej Państwowego Szpitala Klinicznego nr 2 przy ul. Powstańców Wielkopolskich,  a imię Witolda Starkiewicza otrzymała ulicaprowadząca do kliniki (przedtem Jabłonkowska).W grudniu 1985 r. kontynuacja myśli naukowej Witolda Starkiewicza była tematem uroczystej sesji naukowej, zorganizowanej przez Oddział Szczeciński Polskiego Towarzystwa Okulistycznego. W tym samym roku imię Profesorów Julii i Witolda Starkiewiczów nadano nowemu szpitalowi w Gryficach(woj. zachodniopomorskie).W 1997 r. postać i działalność Witolda Starkiewicza stały się przedmiotem pracy doktorskiej Andrzeja Lipińskiego, obronionej w ówczesnej Pomorskiej Akademii Medycznej (Prof. dr hab. Witold Starkiewicz jako okulista i współorganizator Pomorskiej Akademii Medycznej).